instagram arrow-down
Denis Doeland

Hoofdstukken

Hoe richt je jouw organisatie in?

Geschatte leestijd – 14 minuten

De wereld is de wereld en de wereld is zowel on- als offline. De digitale wereld is gewoon een onderdeel van de normale wereld. Dj’s en evenementen en festivals kunnen alleen succesvol zijn wanneer ze van waarde zijn in het dagelijks leven van fans of klanten, een relatie met hen aangaan en hun vertrouwen winnen. En het internetecosysteem is de plek waar dit vertrouwen wordt gewonnen of verloren.

De digitale wereld biedt nieuwe mogelijkheden en zal, naarmate de tijd vordert, steeds belangrijker worden voor hun succes. Dit verschijnsel doet zich al geruime tijd voor in Amsterdam in de vorm van de creatieve industrie, gamingindustrie en bij muziek- en festivalorganisaties. Al die werkomgevingen zijn verregaand beïnvloed door de digitale wereld. Relatief veel uitwisseling van expertise en nieuwe raakvlakken met de verschillende industrieën ontstaan. Andere voorbeelden zijn de grafische industrie in relatie tot 3D-printing en mogelijkheden van data die nu aan het ontstaan zijn.

Op deze nieuwe mogelijkheden moet de hedendaagse organisatie van een dj of organisator van evenementen en festivals worden afgestemd. Dat is niet eenvoudig. Bij het inrichten van een organisatie gaat het om een aantal vragen. Waarom doen we wat we doen? Hoe gaan we de dingen doen? En wat willen we precies doen? Door het herinrichten van de organisatie moeten ze uiteindelijk hun businessmodel, als besproken in het vorige hoofdstuk, tegen het licht te houden.

Organisatie

Wanneer we in dit hoofdstuk kijken naar een organisatie bekijken we dat behoorlijk breed. Een organisatie is een samenwerkingsverband waarbij de deelnemers bewust en daarbij al dan niet gebruik makend van middelen bepaalde processen uitvoeren. Een organisatie is niet altijd een bedrijf. Een bedrijf is een organisatie die aan andere personen of bedrijven (digitale) producten levert of diensten verleent. Een dj en zijn management, maar juist een organisator van evenementen en festivals, zijn bedrijven. Een organisatie is niet altijd een bedrijf, maar een bedrijf is wel altijd een organisatie.

Een organisatie dankt zijn naam aan de activiteit of functie van het ‘organiseren’. In deze betekenis is organisatie een bezigheid. Voorbeeld in context: ‘Hij is belast met de organisatie van het evenement of festival of hij is belast met de organisatie van de tour van de dj.’

De wijze waarop een organisatie functioneert kan heel erg verschillen. In feite gaat het daar in dit hoofdstuk vooral over. Vaak is de wijze waarop een organisatie functioneert historisch gegroeid en helemaal niet overdacht. Bij de organisatie van een dj of organisator is vaak weinig gedachtevorming over de specifieke invulling van de inrichting aan mensen en middelen en een specifieke invulling van de bedrijfsvoering. Het is deze organisatie die verandert bij de transformatie naar het nieuwe businessmodel. Een benadering als business unit of platform is de weg daarnaartoe.

Business unit

Het is essentieel om als dj of organisator van evenementen en festivals een aparte afdeling of business unit op te zetten die zich met het internetecosysteem bezighoudt en dit ecosysteem als een business ecosysteem ziet. Door een aparte afdeling op te zetten wordt het mogelijk om nieuwe waardemodellen en verdienmodellen te laten ontstaan.

Wanneer een dj of een organisator van evenementen of festival zich actief met het internetecosysteem gaat bezighouden, moet hij zichzelf als een platform benaderen. Het platform bestaat uit de eigen webomgeving, sociale kanalen, dienstverlenende kanalen. iTunes, Spotify, SoundCloud, ticketing en andere e-commerce of digitale kanalen en de offline omgeving, waar de dj optreed of het evenement dat gehouden wordt zijn enkele voorbeelden. De business unit die zich met het platform binnen het internetecosysteem bezighoudt zal zijn eigen broek moeten houden door de inkomsten die daar worden gegenereerd en in plaats van een kostenpost een profit center zijn. Daarvoor moet een plan van aanpak worden gemaakt.

Het plan van aanpak is een uitgebreid basisdocument waarin beschreven staat wat van belang is voor het ontwikkelen van een digitale strategie. De volgende aspecten worden in het plan van aanpak verduidelijkt:

  • Uitwerking van de onderzochte resultaten en het daarvoor benodigde werk uiteengezet in de tijd;
  • De vereiste kwaliteit en de stappen die gezet moeten worden om het te waarborgen;
  • De organisatie inclusief de betrokkenen en hun tijdsbeslag;
  • De benodigde communicatie;
  • De afhankelijkheden en risico’s en de wijze waarop men hiermee omgaat;
  • De kosten van het project;
  • Een actieplan

Wat is een goed plan?

Wat is het geheim van een goed plan? Hoe maak je een plan dat te realiseren is? Hoe maak je een plan dat echt werkt? Een goed plan zorgt voor goede resultaten en motiveert mensen. De werking van een goed plan is zo krachtig dat de betrokken mensen bijna verslaafd raken aan het plan.

Wat is het nut van een plan?

Een goed plan is aan het einde van een project versleten. De digitale versie zal meerdere malen worden herzien, gereviseerd en bijgesteld. Waarom? Omdat het plan moet worden gebruikt! Het plan is geen document dat men even snel in elkaar zet, hier gaat een gedegen voorbereiding aan vooraf. Het is tenslotte de leidraad waar langs de organisatie de komende jaren loopt.

Realisatie van het plan

Een goed plan heeft nut, omdat het de realisatie van het project mogelijk maakt. Hier komen we bij het geheim en de kracht van een goed plan. Twee onzichtbare, maar krachtige invloeden zijn belangrijker dan wat in het plan zelf staat, namelijk: bestaansrecht en betrokkenheid. Pas wanneer het bestaansrecht van het achterliggende concept en de betrokkenheid van de mensen is gegarandeerd, is het mogelijk om van het plan een krachtig middel te maken voor een organisatie. Samenwerken en elkaar vertrouwen ligt hieraan ten grondslag.

Zonder bestaansrecht en betrokkenheid van alle deelnemers, zal realisatie van het plan een moeilijk te nemen horde zijn. Erkenning van het bestaansrecht van het plan en onvoorwaardelijke betrokkenheid bij het plan is noodzakelijk om tot goede resultaten komen.

Content

Tekst, audio, video en afbeeldingen zijn het levensbloed van internet en bepalen levensvatbaarheid van internet. Zonder deze inhoud zou het internet een ‘lege’ technologie zijn. Blogs en online magazines, diensten voor het streamen van muziek en video’s, downloaddiensten, online radio, applicaties, sociale kanalen en ga zo maar door. Vandaag de dag zijn internet en content onafscheidelijk.

Dj’s en organisatoren zijn producenten van content. Dagelijks ontstaat naast de muziek en video die ze zelf uitbrengen, voor, tijdens en na het festival een hoop nieuwe (soms ongevraagde) content. Deze content kan via het internet op ontelbare manieren gecureerd en ge(her)distribueerd worden en worden ingezet als verdienmodel.

De content die door een dj, al dan niet live, wordt geleverd geeft hen een uniek onderscheidend vermogen. Die content bestaat vaak uit entertainment, infotainment en muziek. Naast festivalprogramma’s kunnen ze nog andere relevante en unieke content produceren, die online kan worden verspreid. Doordat fans content via meerdere manieren kunnen consumeren, wordt de boodschap van content krachtiger en wordt de band met de fan versterkt.

Bovendien kan de content cross-mediaal worden geëxploiteerd en worden ingezet voor een nieuw verdienmodel. De informatie die uit het deelgedrag van fans op social media gehaald kan worden leidt tot inzichten waar weer nieuwe content en verdienmodellen mogelijk mee worden gemaakt. Content zorgt voor de relatie, de verbinding.

Content is overal en altijd beschikbaar in allerlei verschillende vormen. Het maakt integraal deel uit van de digitale economie en genereert belangrijke inkomsten voor allerlei internetbedrijven. Zoekmachines, social media, online retail en distributie, en technologieleveranciers bestaan bij de gratie van content. De gegevens die deze bedrijven verzamelen moeten worden opgeslagen, geanalyseerd en gerelateerd worden aan informatie die een organisatie al bezit. Content zorgt voor extra gegevens van de fan en zorgt voor een completer beeld, een profiel, dat van hem ontstaat.

Fans en klanten zullen in de toekomst meer behoefte hebben aan beleving en inspiratie rondom hun favoriete dj, evenement of festival. Hiervoor zullen ze vaker direct naar de online omgeving gaan. Zeker de jongere, aankomende generatie verwacht hierin meer dan een paar posts en een droge e-commerce functionaliteit. Je moet slim omgaan met online promotie- en verkoopkanalen, zodat zowel de fan als klant van vandaag als die van morgen wordt bediend.

Alle online omgevingen van de meeste dj’s zijn nu nog steeds stand alone silo’s en de data die hierbij wordt gegenereerd is niet aan elkaar gekoppeld. Wanneer structuur en samenhang wordt aangebracht op alle online gerelateerde activiteiten, kunnen de effecten beter worden gemeten, ontstaat rust bij de organisatie en alle externe betrokkenen en kan beter worden ingespeeld op veranderingen in de toekomst. Resultaten, te behalen door de inzet van internet, worden daardoor verbeterd en de waardepropositie kan hiermee geborgd worden.

Merk

Elke dj – maar idem een evenement of festival – is eigenlijk een merk, een platform. Wat moet je doen om online goede zichtbaarheid en waarde te realiseren? Voor goede ‘branding’ als dj in de digitale wereld is het volgende vereist:

  • De website van de dj dient gescheiden te worden van de muziekmaatschappij. De website doet dienst als een centrale hub van alle informatie en content.
  • Eenvoudige e-commerce faciliteiten dienen op de website van de dj aanwezig te zijn. Een eenvoudige winkel met muziek, merchandise en tickets.
  • De website, sociale kanalen, apps en aanvullende platforms van de dj dienen met elkaar verbonden te zijn.
  • De sleutel voor het maximaliseren van digitale omzet zijn pre-orders. Alle digitale en/of fysieke albums en singles dienen vooruit besteld te kunnen worden.
  • Distributie van singles en albums op alle relevante kanalen van online retailers dienen wereldwijd gerealiseerd te worden.
  • Het lekken van wav’s, mp3’s en mixtapes naar bloggers, podcasters, dj’s, radio en journalisten.
  • Een digitaal PR-team dat internetradio, podcasters, bloggers, journalisten, en dj’s aanspreekt en online promoties van pakketten van de dj samenstelt.
  • Afbeeldingen voor alle MP3 en mixtape releases. De afbeeldingen dienen terug te komen in de zoekmachine directories van Google, Yahoo en Bing om zo voor verkeer te zorgen.
  • Beeldmateriaal van optredens en concerten, documentaires van het leven van de dj of zijn carrière, beeldmateriaal van tours, en interactieve activiteiten op het web dienen te worden gebruikt in de relatie met de fan.
  • Zorgen voor mobiel gemak. Maak een mobiele site (hybride app), die geïntegreerd is met de website van de dj. De app dient regelmatig bijgewerkt te worden met muziek en andere relevante content van de dj. De app dient te werken met alle besturingssystemen.
  • Zorgen voor directe betrokkenheid met fans op Facebook, YouTube en Twitter. Kijk naar nieuwere kanalen als Pinterest en Vimeo.
  • Aangepaste banners op diverse sociale netwerken met koppelingen naar de website van de dj.
  • Een elektronische persmap met foto’s en video’s (mp3’s, clips, een mini-documentaire over de dj, informatie over alle releases, titel, ‘koop nu’-knop, airplay gegevens, informatie over doelmarkten), voorzien van links naar primaire kanalen van de dj (website, Facebook, YouTube, Twitter, iTunes, Spotify) en de juiste contactgegevens.
  • Zorgen voor een fanbase. Zet een aanmeldformulier of single sign on-knop op alle websites van de dj en vraag fans zich aan te melden.
  • Regelmatige communicatie met de e-maillijst en het gebruik van een maildienst, die uitgerust is met een autoresponder.
  • Een evenementenkalender die opgenomen wordt in de website van de dj en die overgenomen kan worden door derden.
  • Samenwerkingen met betrekking tot strategische partnerships en sponsoring voor cross-promotionele releases en klantenwerving.
  • Een eigen 24/7 digitale radiozender voor prioriteit van releases. Deze dient beschikbaar te zijn op de website van het label, de dj, ‘high traffic internet radio directories’, en op de kabel en satelliet-muziekkanalen. Dit station is het officiële radiostation van de dj.
  • Een eenvoudig digitaal platform voor het uitgeven van licenties voor film, tv, multimedia en reclamebureaus. Een korte doorlooptijd voor aanvragen en goedkeuring van licenties zijn een vereiste. Gebruik als referentie bestaande muzieklicentie-platforms en onderzoek basics en best practices.

Verbonden

Dj’s dienen verbonden te zijn en te blijven. Om al het voorgenoemde effectief uit te voeren dient de dj te worden aangemoedigd om een actieve rol in te nemen bij het in de markt zetten van zijn digitale merk. Een camcorder of smartphone met goede camera, externe harde schijf (met voldoende ruimte voor video-opslag) en een tablet of laptop zijn hiervoor vereist. Voornoemde elektronische apparaten zijn noodzakelijke benodigdheden voor dj’s, die een geloofwaardige toekomst in de digitale muziekbusiness willen. De kosten zijn te verwaarlozen in vergelijking met de opbrengsten die worden gegenereerd op basis van de eigen content.

“Content is king, but distribution is queen and she wears the pants.” – Jonathan Perelman

Creativiteit om content te genereren en te distribueren en directe betrokkenheid bij de fan zijn topprioriteiten voor elke dj. Dj’s moeten hun strategie afstemmen op de relatie met de fan. Deze is gebaseerd op persoonlijkheid, imago en de mate waarin hij of zij het privéleven met fans wil delen. Het personaliseren van de relatie met de fan is de heilige graal. Fans eisen immers directe relaties met hun favoriete dj’s en het is aan de dj (en het management) om die relatie te realiseren in elke denkbare vorm. Het niet omarmen van fans leidt in de toekomst tot in omzetverlies en gemiste kansen.

Wat overigens voor een dj geldt is in principe hetzelfde voor een organisator van een evenement of festival. Het evenement of festival is immers een merk met bezoekers, fans en klanten. Wanneer je in de bovenstaande opsomming het woord dj vervangt door de naam van het evenement of festival kun je gebruik maken van dezelfde mogelijkheden.

Netwerkorganisatie

Als je als organisator van evenementen en festivals of als management van een dj blijft vasthouden aan de uit het verleden gekozen uitgangspunten en intern gericht blijft, kom je in serieuze problemen. Je kunt je niet snel en pro-actief aanpassen aan de veranderende markt. Een veel gemaakte fout van intern gerichte organisaties is bij dalende verkoop van kaarten uitsluitend te focussen op reductie van kosten. In de praktijk blijkt dat slechts een tijdelijke oplossing die de daling van de verkoop vertraagd. Wanneer je niet aan het nieuwe businessmodel en de organisatie daaromtrent gaat werken, zal het bedrijf op termijn stagneren.

Starre, hiërarchisch ingerichte organisaties verdwijnen langzaam en hebben in de digitale toekomst geen plaats. Zuilen, silo’s, machtsspelletjes aan de top en lagen die alleen maar met zichzelf bezig zijn en vernieuwing tegenhouden behoren steeds vaker tot het verleden. Jouw organisatie moet plat ingericht zijn. Zo kan het al een oplossing zijn om de vaste band van de directeuren met hun directie door te knippen. Steeds meer organisaties doen dat. De algemeen directeur krijgt dan enkele mensen uit de organisatie om zich heen met wie hij samen de afdelingen aanstuurt. Dat kan alleen door het lager en middelmanagement en de project- en programmamanagers meer vertrouwen en verantwoordelijkheid te geven.

Organisaties kunnen hiërarchisch ingericht zijn. Ze functioneren en zijn ingericht als een netwerk. Een netwerkorganisatie bestaat uit niet-hiërarchisch verbonden onderdelen of teams die een eigen relatie hebben met de omgeving. Het voordeel van zo’n organisatie is dat ze snel kan inspelen op veranderingen in die omgeving en op vragen van klanten. De onderdelen werken autonoom, ze worden eerder gefaciliteerd dan aangestuurd. Kenmerken van netwerkorganisaties zijn duidelijke relaties tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, (zelfsturende) teams, een faciliterend management en een hoger kennisniveau van de medewerkers. In netwerkorganisaties zijn minder managers nodig. Medewerkers sturen zichzelf, al dan niet in (zelfsturende) teams.

De dj en zijn management moeten zich organiseren als een netwerkorganisatie en moeten vooral niet hiërarchisch ingericht zijn. Netwerken vragen om een andere manier van besturen, zonder directe en geformaliseerde verbanden. Niet ‘hij is mijn baas’, maar ‘ik accepteer zijn of haar leiderschap’ of ‘ik accepteer dat hij of zij de verantwoording neemt voor een specifiek deel van het werk’. Het gaat vooral om gedeeld leiderschap. In feite benoemen de betrokkenen binnen het netwerk hun eigen leider. Voor een leider binnen het netwerk gaat het vooral om het zoeken van evenwicht en harmonie. Macht en harmonie, of het streven daarnaar, is niet aan de orde.

Het management van een dj moet transformeren van een mens-onterende machine naar een flexibel en plat, waardecreeërend netwerk. Creativiteit, inzet en oplossend vermogen van mensen in en rond de organisatie moeten hem of haar sterker doen staan. De verschillende betrokken partijen (muziekmaatschappijen, muziekuitgevers, boekingskantoren etcetera) moeten gelijkwaardig met elkaar omgaan. Ze moeten al onderzoekend en samenwerkend doelen bereiken.

Samenwerking, aanvulling van competenties, vertrouwen en gedeelde ambitie zijn essentiële kenmerken van de nieuwe organisatievorm. De personen binnen de netwerkorganisatie werken autonoom, ze worden eerder gefaciliteerd dan aangestuurd. Hetzelfde geldt voor een organisator van evenementen en festivals. De organisatie en de verschillende betrokken interne en externe partijen (boekingen, creatie, commercie, communicatie, legal, productie) die met elkaar te maken hebben moeten als gelijken samenwerken rond een gemeenschappelijk doel. De vorming van een stuurgroep is daarbij de oplossing.

Stuurgroep

Het management van een dj of het management van een evenementen- of festivalorganisator moet een stuurgroep formeren. De stuurgroep heeft de volgende opdracht:

  • De stuurgroep adviseert de netwerkorganisatie inhoudelijk over de te volgen koers, het beleid en de strategie;
  • De stuurgroep staat de netwerkorganisatie met raad en daad bij tijdens de uitvoeringsfase;
  • De stuurgroep is gericht op het creëren van draagvlak voor het beleid en de strategie en is sparringpartner voor de netwerkorganisatie.

Onthoud: de stuurgroep heeft voor haar functioneren inhoudelijk advies nodig van experts en deskundigen. In essentie moet de stuurgroep zelf ook gestuurd worden. De meeste bestuurders zouden een lichte wanhoop voelen wanneer ze niet door experts en deskundigen worden bijgestaan. Het is niet wenselijk dat bestuurders ingrijpen in processen zonder dat ze kennis hebben van de inhoud. De stuurgroep staat centraal om richting en advies mee te geven aan de netwerkorganisatie en om het beleid en de strategie te borgen.

Kernfuncties

De netwerkorganisatie met de stuurgroep is geen afdeling. Internet raakt alle facetten van jouw organisatie. Het raakt de vier kernfuncties, die ieder op een specifieke manier bijdragen aan de relatie tussen jou als dj of organisator en de fan of klant:

  • Merk: het inzetten van verhalen, beelden en middelen voor het uitstralen en overbrengen van de merkwaarden met als doel het verbeteren van onder andere naamsbekendheid, identiteit, reputatie en merkbeleving.
  • Product (of dienst): het ontwerpen van het totale product- en dienstenaanbod voor de kerndoelgroep met als doel zorgen voor (door)ontwikkeling van het aanbod en aansluiting vinden bij behoeften van fans of klanten.
  • Verkoop: het verkopen van diensten en producten aan nieuwe en bestaande klanten met retentie het vergroten van onder andere omzet, marktaandeel als doel.
  • Service: het inzetten van middelen en mensen om te helpen met allerlei vraagstukken met retentie (tevredenheid, loyaliteit), merkbeleving en verkopen (cross– en upsell) als doel.

Internet gebruiken als enkel ondersteuning van de organisatie kan gerealiseerd worden door één persoon, maar is dan vaak reactief, kost relatief weinig moeite en is te omschrijven als business as usual en een onvolwaardige manier van gebruik. Zet je internet in als volwaardig onderdeel van de kernfuncties, dan vereist het een nauwere samenwerking tussen meerdere betrokkenen en is er sprake van een grotere impact op de organisatiestructuur. Het eist meer middelen en nieuwe werkwijzen. De unieke kenmerken van internet maken het mogelijk om de invulling van de kernfuncties te innoveren door een ‘vloeibare afdeling’ oftewel stuurgroep in te voeren. De netwerkorganisatie is een organisatie die als het ware bestaat uit vertegenwoordigers van verschillende interne en externe betrokkenen, die in de vier kernfuncties voorzien.

Samenvattend

Organisaties worden gedwongen hun businessmodel opnieuw uit te vinden en onderdeel te worden van het internetecosysteem. Op deze ontwikkeling past niet langer een traditioneel hiërarchisch georganiseerde onderneming. De markt krijgt een eigen dynamiek, waarbij nog nauwelijks te identificeren is hoe iets tot stand gekomen is.

Een succesfactor van het nieuwe businessmodel binnen EDM is de herinrichting van de organisatie. De organisatie dient als samenwerkingsverband te worden ingericht; een zogenaamde netwerkorganisatie, die veelal informeel opereert. Tevens signaleert het huidige en toekomstige knelpunten op het gebied van onder andere beleid, bewustwording, en regelgeving.

Een netwerkorganisatie moet gezien worden als organisatievorm waarbij onderlinge leden van organisaties (zogenaamde nodes binnen het netwerk) samenwerken om zowel een gezamenlijk als individueel doel te bereiken.

“Richt de organisatie als samenwerkingsverband in en leer van elkaar. Trek je op aan elkaars krachten.”

Een goed project brengt gelijkgestemde energie samen rond een ambitie of thema. Het trekt alle contacten en relaties tussen betrokken personen en/of organisaties binnen het netwerk. Een netwerkorganisatie lijkt vrijblijvend georganiseerd, maar werkt dwingend door het ‘halen en brengen’-principe, wederzijdse afhankelijkheden en door onderlinge afspraken. De organisatie bestaat uit niet-hiërarchische onderdelen. Teams die een eigen relatie hebben met de omgeving en snel inspelen op veranderingen in die omgeving of op vragen van de gemeenschap. De onderdelen werken autonoom. Ze worden eerder gefaciliteerd dan aangestuurd.

Aan welke voorwaarden moeten verder worden voldaan?

  • De spelregels van de nieuwe organisatie moeten glashelder zijn (uitstekende interne en externe communicatie):
  • Een overtuigende inhoudelijke toekomstvisie over het nieuwe businessmodel moet aanwezig zijn, waardoor iedereen naar hetzelfde doel werkt;
  • De prestaties van elk lid van de netwerkorganisatie moeten scherp beoordeeld worden;
  • De leden van de netwerkorganisatie moeten, indien nodig intensief, gecoacht worden op (professionele) competenties.

Netwerkorganisaties maken een belangrijk deel uit van ons dagelijks leven. Zonder dat we het beseffen, zijn we onderdeel van verschillende netwerken met verschillende mensen en doelen waarmee we interacteren om meer uit ons leven te halen. In de toekomst gaan deze organisatievormen alleen maar meer invloed uitoefenen op de maatschappij. Door de komst van het internet is de potentie van informatievoorziening oneindig. Initiatieven ontstaan die totaal verschillen met de hiërarchische structuren die we nu kennen. Het aanpassen en het organiseren van jouw organisatie rondom jou als dj of organisator van evenementen en festivals is noodzakelijk.

Naar volgend hoofdstuk


ebook download edm en de digitale wereld.001

Wil je liever een papieren exemplaar? Bestel het hier …

0 comment on “Hoe richt je jouw organisatie in?

  • Uitgelicht: Hoe richt je jouw organisatie in? | #D2W
    |

    […] → Lees hier hoofdstuk 4 van EDM en Digitale Wereld – ‘Hoe richt je jouw organisatie in?&#8… […]

Geef een reactie
Jouw email wordt niet weergegeven. * = verplicht.

*

*

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.